زَردچوبه
زَردچوبه یا زَرچوبه یا زَرده‌چال (نام علمی: Curcuma longa) نوعی گیاه و ادویه ای است که از آن گیاه تهیه می‌شود. زردچوبه از رده زنجبیل‌وارها (Liliopsida)، راسته زنجبیل‌ها (Zingiberales)، تیره زنجبیلیان (Zingiberaceae)، گونه زردچوبه‌ای‌ها (Curcuma) است.
پودر زردچوبه به رنگ زرد تیره‌است که یکی از پرکاربردترین ادویه به‌شمار می‌رود. رویشگاه اصلی این گیاه هند است و قسمت اصلی ادویه معروف کاری را که در بسیاری از غذاهای هندی به کار می‌رود، تشکیل می‌دهد.
محتویات
- 1 مشخصات گیاه
- 2 موارد مصرف
- 3 ترکیب شیمیائی
- 4 ویژگی‌های درمانی
- 5 جستارهای وابسته
- 6 منابع
مشخصات گیاه
گیاهی است چندساله که در هند و کشورهای جنوب آسیا ببار می‌آید و دمای حدود 20–30 درجه سانتیگراد و محیط مرطوب بارانی نیاز دارد. ساقه‌های زیر زمینی گوشتی گیاه یا ریزوم جمع‌آوری شده و پس از جوشاندن در آب و سپس خشک کردن آسیاب شده و پودر زرد مایل به نارنجی تهیه می‌گردد. زردچوبه عمده‌ترین ادویه مورد مصرف در غذاهای آسیائی است. در جنوب و جنوب شرقی آسیا این گیاه به صورت خودرو در جنگل‌ها وجود دارد.
موارد مصرف
ریشه خشک شده و آسیاب شده آن به تنهائی یا مخلوط با دیگر ادویه‌ها در ایران، پاکستان و هند مصرف زیادی دارد. از برگ‌های آن در بعضی مناطق آسیا به صورت دُلمه نیز استفاده می‌کنند. هرچند زردچوبه به عنوان طعم دهنده از مواد اصلی ادویه هااست، اما از آن به عنوان رنگ غذائی نیز در پاره‌ای از مناطق استفاده می‌کنند.
ترکیب شیمیائی
ترکیب شیمیائی زردچوبه شامل 5? اسانس و 5? ماده اصلی زردچوبه، یعنی پلی‌فنلی بنام کورکومین می‌باشد. در زردچوبه مواد مغذی زیادی وجود دارد که تأثیرات خوبی بر سلامت انسان دارد. از جمله مواد مغذی مهم در زردچوبه ویتامین c، ویتامین b6، آهن و پتاسیم.
ویژگی‌های درمانی
زردچوبه به دلیل خصوصیات آنتی آکسیدانی قوی خود یکی از مؤثرترین مواد در جلوگیری از سرطانی شدن سلول‌های بدن است.[1] این گیاه همچنین موجب افزایش ترشح انسولین و کاهش قند خون در بیماران دیابتی می‌گردد. کارآزمائی‌های بالینی زیادی در ارتباط با فواید مصرف روزمره زردچوبه انجام شده‌است.[2] گفته شده‌است که زردچوبه می‌تواند شدت علائم بیماری آلزایمر را کاهش دهد.[3] همچنین ماده مؤثر زردچوبه یعنی کورکومین اثرات ضد التهابی و ضد درد شبیه داروهای مسکن معمولی را دارا می‌باشد.[4] اثر ضدالتهابی کورکومین با اثر ضدالتهابی داروهای استروئیدی و غیر استروئیدی با فنیل بوتازون قابل مقایسه است. این دارو با مهار سنتز پروستاگلاندینهای التهابی، اثر ضدالتهاب خودرا آشکارمیسازد. درمطالعه روی موش صحرایی اثر مهارکننده کورکومین سدیم mg3 به ازاء هر کیلوگرم وزن موجب مهار لیپواکسی ژنار و سیکلواکسیژناز می‌شود.